CO₂-voetafdruk bij thuisbeademing.

Een Franse studie analyseerde de “CO₂-voetafdruk van de zorg voor patiënten met niet-invasieve beademing die in het Academisch Ziekenhuis Bordeaux worden gemonitord”.

De gezondheidszorg heeft een enorme impact op de uitstoot van broeikasgassen. Daarom is het des te belangrijker om na te denken over duurzaamheid, milieubescherming en het terugdringen van kooldioxide-uitstoot – van de productie tot de patiënt in de thuissituatie. De sector draagt hier een grote verantwoordelijkheid, omdat kooldioxide als broeikasgas bijdraagt aan de opwarming van de aarde, milieuvervuiling en de toename van luchtwegaandoeningen. 

Met het oog op deze medische én ecologische uitdagingen is Löwenstein Medical France een samenwerking aangegaan met Dr. Léo Grassion, longarts aan het Academisch Ziekenhuis van Bordeaux, en Paul Zingaretti, apotheker en medisch adviseur voor binnenruimtes bij Alizé Médical (een Franse aanbieder van thuiszorg¹) om de CO₂-voetafdruk van het zorgtraject voor thuis beademde patiënten te analyseren. In het kader van een studie zijn gegevens verzameld van 23 patiënten, waarbij per patiënt in detail alle verbruiksartikelen, apparatuur en de exacte routes van technische medewerkers in kaart zijn gebracht. Op initiatief van Dr. Léo Grassion werd deze studie uitgevoerd in 2023/2024 om de resultaten te presenteren op het CPLF 2025, het congres voor Franse longartsen in januari 2025.

Op basis van de analyse konden de belangrijkste bronnen van uitstoot worden geïdentificeerd en zijn concrete mogelijkheden onderzocht om de milieu-effecten van thuisbeademing te verminderen. Voor het jaar 2023 werd berekend dat de CO₂-voetafdruk voor de zorg van één thuisbeademde patiënt ongeveer 880 kg CO₂ per jaar en patiënt bedraagt. Ter vergelijking: dit komt overeen met een autorit van 4400 km met een gemiddelde benzine- of dieselauto, of de uitstoot van 100.000 keer een smartphone opladen.

Bijzonder interessant was het inzicht dat de ritten van technische medewerkers de grootste bron van CO₂-uitstoot vormen. In de studie wordt 86% van de CO₂-voetafdruk toegeschreven aan de thuiszorgaanbieder, waarbij 64% rechtstreeks verband houdt met het brandstofverbruik. Wij als fabrikant van medische apparatuur zijn verantwoordelijk voor slechts 14% van de uitstoot. Dit betekent dat tegenwoordig vrijwel de volledige CO₂-voetafdruk binnen het zorgtraject van patiënten met niet-invasieve beademing afkomstig is van de thuiszorgaanbieders en hoofdzakelijk wordt veroorzaakt door het gebruik van fossiele brandstoffen. Maar zoals altijd zijn er positieve uitzonderingen, zoals we ontdekten: bijvoorbeeld in de Franse stad Perpignan, waar een thuiszorgaanbieder een transportfiets gebruikt voor het leveren van CPAP-apparaten! 

We zijn van plan om over vijf jaar een nieuwe studie uit te voeren, waarbij de focus zal liggen op een andere vorm van aandrijving, aangezien de thuiszorgaanbieder van plan is de auto’s van technische medewerkers te vervangen door elektrische voertuigen. 

De studie en interne levenscyclusanalyses hebben ook aangetoond dat zorgverleners (Health Care Providers, HCP's) hun eigen ecologische voetafdruk kunnen verkleinen door medische hulpmiddelen met de laagste CO₂-voetafdruk in te kopen. Om daarin de juiste keuze te maken, levert alleen een milieubalans (life cycle assessment) de benodigde juiste informatie.

Hierbij is het belangrijk om te beseffen dat de berekening per voorbeeld specifiek is. De verschillende zorgprocessen en variaties in de stroommix – zoals het verschil tussen Frankrijk (waar elektriciteit grotendeels uit kernenergie komt) en Duitsland (waar veel elektriciteit nog met kolen wordt opgewekt) – kunnen namelijk in uiteenlopende CO₂-voetafdrukken resulteren. 

Wanneer de thuiszorgaanbieder maatregelen treft om het aandeel van 64% in de CO₂-uitstoot door brandstofverbruik te verminderen, wordt het aandeel van de uitstoot door ons als fabrikant van medische hulpmiddelen binnen de totale voetafdruk relatief belangrijker. Dit benadrukt de noodzaak om de duurzaamheid van onze apparaten voortdurend te verbeteren.

Ter vergelijking: in Duitsland implementeert Löwenstein Medical als thuiszorgaanbieder het concept via een landelijk netwerk van Sleep Breathing Centres en vestigingen. 

Het doel van de milieubalans is het nauwkeurig kwantificeren van de CO₂-voetafdruk van deze medische hulpmiddelen gedurende hun gehele levenscyclus – van productie tot het einde van hun levensduur. 

Als toonaangevende fabrikant van beademingsapparatuur voor zowel intensieve zorg als thuiszorg hebben wij, Löwenstein Medical, deze verantwoordelijkheid op ons genomen en hebben wij al stappen ondernomen om twee van onze ademhalingstoestellen – de prisma VENT en LUISA – aan een levenscyclusanalyse te onderwerpen. Op die manier willen we onder meer de CO₂-uitstoot beoordelen. Deze apparaten spelen een cruciale rol in de behandeling van patiënten met hypercapnie, een aandoening waarbij te veel CO₂ zich ophoopt in het bloed door het inademen van CO₂-rijke lucht, wat ernstige gevolgen kan hebben. 

Dit soort analyses is van essentieel belang om gebruikers en inkopers in staat te stellen verbruiksartikelen te selecteren met een zo laag mogelijke CO₂-voetafdruk. Omdat ze het mogelijk maken de belangrijkste uitstootbronnen te identificeren, vormen ze een basis voor gerichte verbeteracties – zoals het gebruik van duurzamere materialen, het optimaliseren van productieprocessen en het efficiënter beheren en recyclen van afval. 

Als fabrikant van ademhalingstoestellen hebben wij een dubbele taak: de gezondheid van patiënten verbeteren en tegelijk onze impact op het milieu minimaliseren. Het is onze plicht om onze werkwijzen zo te ontwikkelen dat elke beslissing die we nemen, recht doet aan deze verantwoordelijkheid. De inzet voor een meer verantwoorde industrie moet een fundamenteel onderdeel van onze bedrijfsstrategie worden. Door deze inspanningen voort te zetten, voldoen we niet alleen aan maatschappelijke verwachtingen, maar kunnen we ook trots zijn op het erfgoed dat we toekomstige generaties nalaten. 

Deze duurzame benadering is een belangrijke drijfveer voor de omschakeling van onze sector naar een milieuvriendelijkere manier van werken. Op het gebied van beademing zetten wij ons in om hypercapnie bij patiënten te verminderen, maar we moeten er ook aan denken om onze planeet te beschermen – zodat ook die beter kan “ademen”. Want elke maatregel draagt bij aan schonere lucht. En laat ons één vraag stellen: “Is het niet beter om producten uit Europa in te kopen om Europa te laten ademen?”