Digitalisering bij CPAP-/APAP-therapie.

Digitalisering is overal in onze samenleving een hot topic. Het is een onstuitbare trend en gaat zoals zoveel innovaties gepaard met zowel kansen als risico's. Onder andere kan het een belangrijke bouwsteen zijn voor het nemen van gefundeerde beslissingen om de infrastructuur en de gezondheidszorg op een hoog niveau te houden ondanks het steeds nijpender tekort aan geschoolde arbeidskrachten, en zelfs voor het versterken van het thema duurzaamheid. Maar juist in de zorg lopen innovaties vaak vertraging op en stuiten op gevestigde structuren, regelgeving en vergoedingsprincipes.

Hoe staat het met de digitalisering van CPAP/APAP-therapie? Deze therapie-apparaten houden gelijke tred met de algemene technische ontwikkeling en bieden steeds meer mogelijkheden voor gegevensoverdracht. Bijvoorbeeld via het mobiele netwerk voor zogeheten telemonitoring door een ondersteunende organisatie. Meestal is het via dit datakanaal ook mogelijk de instellingen en comfortfuncties van het therapie-apparaat op afstand te wijzigen. Studies hebben aangetoond dat telegeneeskunde het gebruik van CPAP kan verhogen en het resultaat van de therapie kan verbeteren. Bovendien kan het tijd, reiskosten en dus CO₂-uitstoot besparen.

Andere onderzoeken konden geen voordeel aantonen. Vaak is namelijk de concrete implementatie van een nieuwe methode cruciaal – alleen het verzenden van gegevens maakt een therapie nog niet beter. Het gaat erom wat er vervolgens met die data gebeurt. Factoren die belangrijk zijn:

• welke patiënten in welke fase van hun therapie door telegeneeskunde worden ondersteund. Allemaal? Patiënten met initiële moeilijkheden? Patiënten met bepaalde comorbiditeiten?
• hoe de gegevens worden gebruikt om af te leiden of er interventies nodig zijn. Proactief op basis van bepaalde drempelwaarden? Reactief bij melding van een probleem?
• hoe de telegeneeskundige procedures in het zorgproces worden geïntegreerd en gecombineerd met andere bouwstenen.
• met welk zorgproces in de telegeneeskunde de vergelijking wordt gemaakt. Een uitgebreid proces met hogere kosten en een overeenkomstig goede outcome, of eerder het tegendeel?
• hoe betrouwbaar de technologie is. Zowel de gegevensoverdracht als de meting van de effectiviteit van de therapie met CPAP-apparaten, bijvoorbeeld met een gevalideerde bepaling van de resterende nachtelijke ademhalingsgebeurtenissen.

De vraag wie verantwoordelijk is voor zorg op afstand is niet altijd eenvoudig te beantwoorden. In veel zorgsystemen is de zorgverlener die de CPAP-therapie voorschrijft, verantwoordelijk voor het optimaliseren van het therapie-apparaat, het masker of het verantwoorden van de therapie. Ondanks extra kosten maken steeds meer zorgverleners gebruik van gegevensoverdracht om hun procedures te optimaliseren en hun service te verbeteren. Dat maakt hun diensten aantrekkelijker.

De behandeld arts is niet altijd beschikbaar om de CPAP-therapie te begeleiden. Bovendien moet de zorgverlener toegang hebben tot de gegevens of informatie. Bescherming en beveiliging van gegevens vormen hier een uitdaging, net als voor telegeneeskunde in het algemeen, zij het een die oplosbaar is. Een nog grotere belemmering is dat in veel landen de gemaakte kosten niet worden vergoed. Zorgsystemen die patiënten zelf laten betalen voor medische diensten, kunnen innovaties sneller implementeren. Maar zelfs in landen met vergoedingssystemen worden steeds vaker telegeneeskundige diensten vergoed of worden bestaande diensten verleend door middel van telegeneeskunde.

Digitale tools bieden de patiënt directe ondersteuning. Tegenwoordig zijn ze beschikbaar in de vorm van apps voor smartphones of tablets. Ook maken de moderne touchscreens de bediening van het therapie-apparaat gemakkelijker, bijvoorbeeld omdat de patiënt zelf de weergavegrootte op het scherm kan bepalen. Digitale tools zijn erop gericht de motivatie voor de therapie bij de patiënt te verhogen en helpen bij het oplossen van eenvoudige vragen – zonder wachttijden en zonder dat dit een beroep doet op de steeds moeilijker beschikbare professionals. De prisma APP voor de therapie-apparaten van Löwenstein is hier een goed voorbeeld van en laat zien hoe effectief digitalisering kan zijn voor het verbeteren van gebruiksduur en resultaten van de behandeling.

Maar zijn patiënten-apps werkelijk concurrentie voor telegeneeskunde? En staan beide niet lijnrecht tegenover de traditionele zorg? Zeker niet – een slimme combinatie van verschillende componenten maakt juist moderne en efficiënte CPAP-zorg mogelijk. Een goed geïmplementeerde patiënten-app kan directe ondersteuning bieden bij het oplossen van eenvoudige vragen en de motivatie voor CPAP-therapie verbeteren. Als ondersteuning van zorgverleners of artsen nodig is, kan de app hierop wijzen – en de patiënt in staat stellen zijn gegevens door te geven aan de professional voor interventie. Op deze manier wordt de tijd van zorgverleners zo effectief mogelijk benut.

Onze onlangs gepubliceerde studie¹ laat op indrukwekkende wijze zien dat de prisma APP mogelijkheden biedt om therapietrouw en de effectiviteit van PAP-therapie te verbeteren, zonder dat dit extra werk oplevert voor de steeds schaarser wordende zorgprofessionals.

De hoogte van de vergoeding voor de zorgverlener hangt af van het gebruik van telegeneeskunde. Ook de daarmee bereikte therapietrouw van de patiënt heeft een directe invloed op de vergoeding. De gegevensstroom verloopt vanuit het CPAP-apparaat via de cloud van de apparaatfabrikant doorgaans naar de ERP-software van de zorgverlener, die via een digitale interface de verwerking van de juiste vergoeding afwikkelt met de zorgverzekeraar. Daarnaast worden steeds vaker patiënten-apps ingezet om de therapietrouw verder te verbeteren.

In eerste instantie klonk in publicaties kritiek op het feit dat er blijkbaar niet genoeg aandacht was voor het optimaliseren van de therapie-instellingen en dat ondanks telemonitoring sommige patiënten meer nachtelijke ademhalingsgebeurtenissen kregen. Inmiddels hebben medische experts en beroepsverenigingen aanbevelingen opgesteld met bijbehorende interventieschema's. Wanneer een arts een patiënt op consult krijgt via een videoverbinding of per telefoon en op basis van doorgegeven CPAP-gegevens, geldt in sommige gevallen dezelfde vergoeding als voor conventionele huisbezoeken.

Er zijn nog altijd geen officiële gegevens over de doeltreffendheid van gedigitaliseerde zorgsystemen beschikbaar. Daarom heeft Löwenstein Medical een enquête gehouden onder zorgmedewerkers en artsen in Frankrijk.

Op de vraag of telegeneeskunde de therapietrouw heeft verbeterd, antwoordde 32% van de zorgmedewerkers en 25% van de artsen met "Ja, duidelijk", en 42% van de zorgmedewerkers en 75% van de artsen met "Ja, enigszins". Bij de outcome van de therapie zag zelfs 47% van de zorgmedewerkers en 75% van de artsen een sterke verbetering. De vraag of telegeneeskunde heeft geleid tot hogere of lagere kosten, gaf een gemengd beeld. Zo´n 80% van de ondervraagden van beide beroepsgroepen wil doorgaan met telegeneeskunde.

We hebben veel geleerd van de feedback van onze klanten in Frankrijk. Daar kunnen nu andere landen van profiteren. Onze nieuwe generatie prisma-therapie-apparaten is optioneel uitgerust met zowel een interface voor mobiele data voor telegeneeskunde als Bluetooth^Ⓡ. Daarmee zijn de apparaten voorbereid op toekomstige veranderingen in de gezondheidszorg.

Via de prisma CLOUD, onze software voor telegeneeskunde, kunnen zorgmedewerkers en medische professionals de zorg flexibel vormgeven volgens de afgesproken samenwerkingsvorm. Vanuit de cloud kunnen de gegevens worden doorgestuurd naar software voor ERP, praktijk of kliniek om ze daar te combineren met de overige gegevens van de patiënt. De therapie-apparaten worden via Bluetooth gekoppeld met de prisma APP, de digitale ondersteuning voor patiënten.

Als de patiënt hier toestemming voor geeft, communiceert de app op de achtergrond ook met de prisma CLOUD. Bovendien wordt naar keuze onder andere het logo en het contactadres van de zorgverlener of medische begeleider in de app weergegeven. In omgevingen zonder mobiel netwerk kunnen via de prisma APP therapiegegevens worden verstuurd naar de medische professional in prisma CLOUD. Verder leveren de prisma-therapie-apparaten digitale signaalgegevens aan onze diagnostische apparaten Samoa, Scala en Sonata om zo de best mogelijke titratie of therapiecontrole te realiseren. Zo biedt de prisma met digitale bouwstenen maximale mogelijkheden voor de moderne CPAP-zorg.

We vinden het belangrijk dat we via technologie niet één specifiek zorgproces voorschrijven. Want er zijn vele wegen die naar Rome leiden. Afhankelijk van het zorgstelsel, beschikbare capaciteit en de vergoeding voor geleverde prestaties kan een keuze worden gemaakt uit ons portfolio voor de behandeling van slaapgerelateerde ademhalingsstoornissen. Elementen voor digitalisering zullen daarbij een belangrijke rol spelen. In sommige landen is dat nu al het geval, in andere zal dat nog enkele jaren op zich laten wachten. Wij leveren de oplossingen die daarvoor nodig zijn en zullen ze voortdurend verder optimaliseren.